Azərbaycanda söz və mətbuat azadlığının təmin olunması istiqamətində ciddi addımlar atılır

OXUNUB: 681 Özəl GÜNDƏM TƏHLİL

7NEWS.az xəbər verir ki, 22 iyul 2022-ci il tarixdə Azərbaycan milli mətbuatının yaranmasından 147 il ötür. Önəmli günlə bağlı millət vəkilləri 7NEWS.az-da öz fikirlərini paylaşıblar.

 

Millət vəkili Vüqar Bayramov 7NEWS.az-a açıqlamasında hər bir ölkənin dayanıqlı inkişafının müstəqil və peşəkar jurnalistikadan asılı olduğunu deyib: "Bu gün Azərbaycan Milli Mətbuatının yaranmasından 147 il ötür. "Əkinçi” qəzetinin nəşrə başladığı gün – 22 iyul Azərbaycanda Milli Mətbuat Günü kimi qeyd olunur. Demək olar ki, hər gün, hətta həftəsonları belə hörmətli jurnalistlərimizin müraciətlərini cavablandırıb iqtisadi və sosial məsələlər barədə fikirlərimi bölüşürəm.

 

Etiraf edim ki, peşəkar jurnalistlər ilə əməkdaşlıq etməyə, müzakirələr aparmağa və onların suallarını cavablandırmağa hər zaman önəm verirəm. Hər bir ölkənin dayanıqlı inkişafı həmçinin müstəqil və peşəkar jurnalistikadan asılıdır. Əminəm ki, növbəti və əslində daha vacib dönəmdə, məsələlələrə müstəqil və peşəkar yanaşan mətbuat ölkəmizin inkişafına daha çox töhvə verə biləcək. Mətbuatımız müxtəlif zamanlarda çətin dönəmlərdən keçsə də, jurnalistikanın təməl prinsiplərini öncül tutaraq cəmiyyətin proseslərə baxışını əks etdirən güzgü rolunu oynayıb. Azərbaycan Konstitusiyasında söz və mətbuat azadlığının təməl prinsip olaraq əksini tapması, eyni zamanda 1998-ci ildə senzuranın ləğvi də ölkəmizdə mətbuatın inkişafına təkan verib. Bütün bu proseslərdə - mətbuatımızın inkişafında böyük rola sahib olan media nümayəndələrimizi "Milli Mətbuat Günü” münasibəti ilə təbrik edir, fəaliyyətlərində uğurlar diləyirəm.”

Millət vəkili İlham Məmmədov 7NEWS.az-a açıqlamasında Azərbaycanda söz və mətbuat azadlığının təmin olunması istiqamətində ciddi addımlar atıldığını deyib: "Azərbaycanda milli mətbuatın, ana dilində ilk qəzetin nəşrə başlamasının 147 ili tamam olur. 1875-ci ilin 22 iyulunda görkəmli maarifçi, təbiətşünas alim, publisist, mütəfəkkir Həsən bəy Zərdabinin əsasını qoyduğu "Əkinçi” qəzeti ilə xalqımızın milli oyanışında yeni səhifə açılıb. Vətənpərvər ziyalı Həsən bəy Zərdabi böyük əzab-əziyyətdən sonra ana dilində ilk qəzetin çapına müvəffəq olmuşdu. 1875-ci ilin 22 iyul tarixindən 1877-ci ilin 29 sentyabr tarixinə qədər çapını davam etdirən "Əkinçi” ayda iki dəfə 300-400 tirajla nəşr edilib. Bu müddət ərzində qəzetin 56 nömrəsi işıq üzü görüb. "Əkinçi” qəzetində dövrün görkəmli alim və ziyalılarının – Nəcəf bəy Vəzirovun, Moskvadan Əsgər ağa Goraninin, Şamaxıdan Məhəmmədtağı Əlizadə Şirvaninin, Dərbənddən Heydərinin göndərdikləri məktublar, Seyid Əzim Şirvaninin şeirləri və Mirzə Fətəli Axundzadənin "Vəkili-naməlumi millət” imzası ilə məqalələri dərc olunurdu. Azərbaycan milli mətbuatının zəngin inkişaf yolu ictimai fikir tariximizin mühüm bir hissəsidir. Milli mətbuatımız "Əkinçi” ilə başlanan maarifçilik, yeniləşmə, çağdaş mədəni təfəkkür xəttini davam etdirərək xalqımızın milli özünüdərkində, milli oyanış prosesində müstəsna rol oynayıb. Zərdabi və onunla birlikdə bu qəzetdə əməyi olan maarifpərvər yazarlar xalqı cəhalət və qəflət yuxusundan oyatmağa çalışırdılar. Təbii ki, bütün bunlar dövrün hakim dairələrini rahatsız etməyə bilməzdi. Üstəlik, çarizmin diktəsi ilə özlərini "ziyalı” sayan bəzi üzdəniraqlar da "Əkinçi”nin üzərinə hücuma keçirdilər. Beləliklə,


1877-ci il sentyabrın 29-da "Əkinçi” öz nəşrini dayandırmağa məcbur oldu. Azərbaycan milli mətbuatının təməlini qoyan bu qəzet, ikiillik ömür yaşasa da, xalqın milli və müasir ruhda tərbiyə olunmasında çox böyük rol oynadı. "Əkinçi”dən sonra onun yolunu milli mətbuatın yeni səhifələrini açan "Ziya”, "Kəşkül”, "Kaspi” və digər qəzetlər davam etdirdi. Mətbuat özlüyündə cəmiyyətin aynası, ictimai şüurun, mənəviyyatın inikasıdır. Bu baxımdan Azərbaycan milli mətbuatı tarixinin ilk səhifələrindən həm də milli-mənəvi dəyərlərimizin daşıyıcısı, fəal təbliğatçısı və qoruyucusu kimi məsul bir missiyanı da yerinə yetirib. Həsən bəy Zərdabinin fəaliyyəti bu baxımdan böyük örnəkdir. Zərdabi 1873-cü ildə peşəkar milli teatrımızın yaranmasında, ilk teatr tamaşasının hazırlanmasında yaxından iştirak etmişdi. O, mütəfəkkir bir ziyalı kimi xalq yaradıcılığına dərindən bələd idi, folklor musiqi nümunələrimizi toplayır, "Əkinçi” qəzetində dərc etdirir, həmçinin dövrün ziyalılarını bu təşəbbüsə qoşulmağa çağırırdı. "Əkinçi” fəaliyyətini dayandırandan sonra da Zərdabi bu yöndə fəaliyyətini davam etdirirdi və 1901-ci ildə ilk dəfə "Türk nəğmələri məcmuəsi”ni nəşr etdirərək bu zəngin mənəvi xəzinəmizin qorunub saxlanmasına töhfəsini verdi. Bu gün müstəqillik yolu ilə inamla irəliləyən və hərtərəfli inkişaf edən Azərbaycanda söz və mətbuat azadlığının təmin olunması istiqamətində ciddi addımlar atılır, bu sahənin inkişafı ilə bağlı bir sıra uğurlu layihələr həyata keçirilir. Söz və mətbuat cəmiyyətin və dövlətin demokratik inkişaf göstəricisi kimi qəbul olunur. Kütləvi informasiya vasitələri, qəzetlər, jurnallar, teleradiolar, informasiya agentlikləri və informasiyanın müntəzəm formada yayıldığı digər vasitələr cəmiyyətdə ictimai fikri və sosial fəallığı formalaşdırmaqla yanaşı, həm də onları istiqamətləndirir. Respublikamızın ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi həyatında demokratik dəyərlərin daha geniş şəkildə bərqərar olması, müstəqil dövlətçiliyin siyasi, iqtisadi və hüquqi dayaqların möhkəmlənməsi prosesi sürətləndikcə, Azərbaycan dövləti söz və mətbuat azadlıqlarının qanunvericilik bazasının demokratikləşdirilməsi istiqamətində yeni-yeni addımlar atır. Müasir qloballaşma dövründə azad və müstəqil kütləvi informasiya vasitələrinin mövcudluğu cəmiyyət həyatında əhəmiyyətli təsirə malikdir. Onun başlıca vəzifəsi cəmiyyəti onu maraqlandıran məsələlər barədə məlumatlandırmaq, zəruri informasiyalarla təmin etməkdir. Siyasi mədəniyyətin formalaşmasında, siyasi plüralizmin dərinləşməsində müstəsna rola malik medianın əsas funksiyası məhz ictimaiyyətin obyektiv informasiyaya olan tələbatını ödəməkdir. Media bu missiyanı qanunvericiliyə zidd olmayan üsullarla informasiyaları toplayıb hazırlamaq və yaymaqla həyata keçirməlidir. Mətbuat cəmiyyətin siyasi həyatının müxtəlif tərəfləri barədə balanslaşdırılmış, obyektiv, qərəzsiz və dolğun informasiya verilməsi yolu ilə siyasi mədəniyyətin təkmilləşdirilməsinin başlıca vasitələri sırasında yer alır. Tirajlanan söz eyni zamanda ictimai rəyə - əhalinin geniş kütlələrinin əhval-ruhiyyəsinə, davranışlarına, beləliklə də siyasi proseslərə, bütövlükdə siyasətə təsir göstərir. Bu təsirin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, kütləvi informasiya vasitələri əldə etdiyi məlumatın hazırlanması, ötürülməsi və yayılmasının müxtəlif üsullarından istifadə etməklə, habelə həmin məlumatı öz şərhləri ilə birlikdə yaymaqla insanlarda müəyyən ideyaların, təsəvvürlərin, mövqelərin formalaşmasına əhəmiyyətli təsir göstərir, cəmiyyətdə müəyyən davranış və fəaliyyət üçün meyillərin yaranmasına kömək edir. Həsən bəy Zərdabinin yaratdığı və redaktoru olduğu "Əkinçi" qəzeti ilə əsası qoyulan Azərbaycan jurnalistikası ötən 146 ildə müxtəlif dövrlərdə ağır sınaqlara məruz qalsa da hər çətinliyə dözmüş və tutduğu şərəfli yoldan dönməmişdir. Ötən dövrdə zəngin və şərəfli yol keçən Azərbaycan mətbuatı indi özünün yüksəliş mərhələsini yaşayır. Müasir Azərbaycanın memarı və qurucusu Ulu Öndər Heydər Əliyev hər zaman mətbuatın cəmiyyətə təsir gücünü yüksək qiymətləndirmiş, mətbuat və söz azadlığı, kütləvi informasiya vasitələrinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi istiqamətində ardıcıl tədbirlər həyata keçirmişdir. Ulu Öndər tərəfindən qoyulan mətbuatın inkişafına dövlət qayğısı siyasəti bu gün möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Azərbaycan jurnalistikasında söz, fikir azadlığının yaradılmasını, demokratiyanın inkişafını özündə əks etdirən bu siyasət nəticəsində Azərbaycan dünyada sözə, insan hüquqlarına hörmət edən ölkə kimi tanınır.”

Millət vəkili Ramil Həsən 7NEWS.az-a açıqlamasında bütün mətbuat işçilərini təbriketdiyni deyib:

 

"Ölkəmizdə anadilli ilk mətbu orqanın əsası Həsən bəy Zərdabi tərəfindən 22 iyul 1875-ci ildə qoyulub və "Əkinçi" qəzetinin nəşrə başladığı tarix Azərbaycanda Milli Mətbuat Günü kimi qeyd olunur. Milli mətbuat günü münasibətilə bütün mətbuat işçilərini təbrik edir, hər birinizə bu çətin və şərəfli peşənizdə daima uğurlar arzu edirik. Peşə bayramınız mübarək olsun!”

Millət vəkili Vüqar İskəndərov 7NEWS.az-a açıqlamasında yeni qanunun Azərbaycan jurnalistikasının hərtərəfli inkişafına böyük töhfələr verəcəyini dedi:

 

"Ölkəni, cəmiyyəti inkişaf etdirən onun aydınlarıdır. Aydınlar içərisində ən aparıcı təbəqə jurnalistlərdir, jurnalistikadır. Jurnalist peşəsi çox şərəfli peşədir. Bu peşənin məsuliyyətini daşıyan insanlar həmişə dövlətin qayğısı ilə əhatələnməlidirlər. "Media haqqında" qəbul olunan qanun, təbii ki, bütün bu məsələləri özündə ehtiva edir. Sürətlə dəyişən dünyada informasiyanı almaq, ötürmək ən vacib məsələlərdən biridir. Sosial şəbəkələrin inkişafına əsaslanaraq, insanların özlərinin də informasiya daşıyıcısı, ötürücüsü olduğunu nəzərə alsaq, medianın üzərinə çox böyük vəzifə düşür. Bu sürətli dəyişimlərdə media yolunu tutmalı, cəmiyyəti ardınca aparmalıdır. 22 İyul Milli Mətbuat Günü münasibətilə qələm əhlini, jurnalistlərimizi ürəkdən təbrik edirəm. Düşünürəm, yeni qəbul olunmuş qanun Azərbaycan jurnalistikasının hərtərəfli inkişafına böyük töhfələr verəcək”

 

Mənsur Mustafayev

Material Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə hazırlanmışdır.İstiqamətin kodu 6.3.2


 

RƏYLƏR